1975 devriminden sonra komünistlerden korkan halkın kaçmasıyla hayalet kasabaya dönen Luang Prabang, 1990’larda ülkenin tekrar turizme açılması ile tekrar canlanmış durumda. Bizim Güney Doğu Asya’da ziyaret ettiğimiz bütün şehirler arasında, Luang Prabang’ın en çok sevdiğimiz yer olduğunu söyleyebilirim. Mekong ve Khan nehirleri deltasına kurulu olan şehir, büyük değil. Ancak 1995 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirasları listesine alınmış olan şehir, Fransız Indoçin mimarisi ve Theravada Buddhist tapınakları ile büyülü bir atmosfere sahip. Gece Pazarı (Night Market) dahi elişi ve yerel ürünlerin çeşitliliğini gördüğümüzde bugüne kadar ziyaret ettiğimiz diğer pazarlardan daha ilgi çekici geldi.
Kasaba merkezine geldikten sonra kalacağımız THAVISOUK GUESTHOUSE ‘a 5 dakika içinde ulaştık. Zaten halihazırda 4 kişi olduğumuz için 4 kişilik olan yurt odalarından bir tanesini kapattık. Konukevi temiz ve kahvaltı dahil kişi başı gecelik 5 € idi. Luang Prabang’a ilk ziyaretimizdi ancak bir kaç hafta sonra bu kasabaya tekrar geldiğimizde yine bu konukevini tercih ettik. Konukevinin sahibi Kym oldukça misafirperver biri. Kaldığımız süre boyunca bize her konuda yardımcı olmaya çalıştı.
LUANG PRABANG’DA NELER YAPTIK?
TAPINAK ZİYARETLERİ
Bu ufak kasaba ve çevresinde 24 tane Unesco tarafından korunmaya alınmış tapınak mevcut. Bu tapınaklardan hepsini gezmemiz mümkün değildi ve açıkcası son günlerde yaptığımız sayısız tapınak ziyaretlerinden biraz sıkılmış olduğumuz için sadece Wat Xieng Thong’u,Wat Khili’yi ve Wat Pa Huak’ı ziyaret edebildik. Wat Khili için kasabanın merkezindeki tepeye tırmanmalısınız, dolayısıyla şehri tepeden gören güzel manzaraya da tanıklık edebilirsiniz. Wat Xieng Thong ise sadece kasabanın değil tüm Laos’un en ilgi çekici tapınaklarından bir tanesi. Mekong ve Khan nehirleri arasındaki yarımadanın ortasında yer alan bu mabed, geçmişte ve günümüzde halen büyük seramonilere ev sahipliği yapmakta. Yapının üzerinde özellike “yaşam ağacı” isimli mozaği incelemenizi öneririm. Bu tapınak, Lao Yeni Yılı (Pi Mai) ve Bot Fener Festivali (Lai Huea Fai) için düzenlenen özel seramonilere de ev sahipliği yapmakta. Halka açık olan bu törenlere katılmak için bilet almanız gerekiyor; 20,000 KİP.
KEŞİŞ YÜRÜYÜŞÜ
Lao geleneklerini en iyi inceleyebileceğimiz yerlerden bir tanesi olduğunu düşündüğümüz bu kasabaya gelmeden önce bu yürüyüşün namını duymuştuk. Bunun, 14. yy’dan beri süregelen bu gelenek eski Lao kültürünü incelemek için bulunmaz fırsat diye düşünüyorduk. Kasabadaki tapınaklarda yaşayan yüzlerce keşiş yiyebildikleri tek öğün için, kollarındaki sepetleri ile şafak vakti sokakta tek sıra halinde yürüyorlar ve halktan pirinç lapası topluyorlar.
Pirinç lapası verecek olan yerliler dizleri üzerlerinde keşişleri bekliyor. Keşişler ise önlerinden geçerken sepete avuçlarındaki lapayı bırakıyorlar. Geleneksel olan bu seramoniyi daha günün ilk ışıkları yükselmeden izlemek oldukça ilginç. Ancak saygısız ziyaretçiler son zamanlarda bu geleneğin de içine etmeye başlamışlar. Zizyaretçi olarak geleneği inceleyebilir, hatta bir parçası olmak isteyebiliriz. Ancak bunu yaparken geleneğin kurallarına da saygılı olmamız gerektiğini düşünüyorum. Keşişlerin içine girerek güzergahları üzerinde durarak geçişlerini engellemenin, şafak vakti gözlerinin 10 cm. uzağından flaşları patlatarak fotoğraf çekmeye çalışmanın, onları bir turizm objesi gibi görüp saygısızca davranmanın hiç bir açıklaması olamaz. Biz sadece bir sabah bu seramoniyi görmek için kaldırımın arka sırasında yerimizi aldık ve olabildiğince görünmez olmaya çalıştık. Ancak bazı terbiyesiz turist güruhları bu mistik ortamın bozulması için ellerinden geleni yapıyorlardı. Çok ilginç olduğunu düşündüğüm bu gelenek ve mistik ortam, turizm sayesinde yok olmak üzere. 15-20 dakika sonra dayanamayıp biraz buruk bir şekilde odamıza geri döndük. Ne yazık ki böylesine bir sonucun ortaya çıkmasında bir gezgin olarak benim de parmağım var. Kültürlerarası iletişime ve kültür paylaşımına çok önem veriyorum ve gerekliliğini savunuyorum. Ancak böylesine örnekleri görünce de, belki de başka kültürleri ziyaret ederek bir yerde yanlış yapıyoruz, bozulmalarına sebep oluyoruz diye düşünmeden de edemiyorum.
Eğer Luang Prabang’ı ziyaret edecek olursanız, muhtemelen bu günlük geleneksek törene de tanıklık etmek isteyeceksiniz. Lütfen geleneklere saygı gösterin. Uyulması gereken bazı kurallar olduğunu unutmayın. Kurallar bana göre değil, aman, diyebilirsiniz, eğer öyleyse lütfen bu törene katılmayın. Fotoğraf çekin, bol bol çekin ama görünmez olarak çekin. Pirinç lapası verecek iseniz, usulü öğrenip de uygulayın. Bu geleneğin yaşaması, mistik atmosferin bozulmaması için bunlar gerekli şeyler. Yoksa zaten bu geleneğin herhangi bir turizm aktivitesinden farkı kalmıyor, kalmayacak.
KUANG Sİ ŞELALESİ VE KELEBEK BAHÇESİ
Kafa Bi Dünya boyunca sayısız şelale gördük. Ama Luang Prabang’ın 20 km güneyinde yer alan bu 3 basamaklı şelale en iyilerinden bir tanesi. Suyun rengi muhteşem ve suya girip serinlemek isteyenler için güvenli bölgeler mevcut. Bölgeye giriş için 20,000 KİP (2 €) ödüyorsunuz. Hemen girişte ayı sığınağı var. Yani hem Ayı Sığınağı’nı hem de şelaleyi aynı anda ziyaret ediyorsunuz. Ancak buradaki ayılar ödediğiniz giriş parasından herhangi bir şekilde yararlanmıyorlar. Eğer isterseniz ayı sığınağı için ayrıca yardımda bulunmalısınız. Park içerisi kalabalık. Genellikle yerli ve asyalı turistler yoğunlukta. Ancak suya giren çok fazla asyalı yok. Bizim ziyaretimiz sırasında yüzenler genellikle batılı ziyaretçiler idi. Biz buraya konukevinden ayarladığımız tuktuk ile geldik. Biz içerideyken şöför bizi bekledi ve dönüşte ise kelebek bahçesine uğradık. Bu servis için biletler hariç kişi başı 100,000 KİP (10 €) ödedik.
Dönüşte uğradığıımız kelebek bahçesi için giriş ücreti ise kişi başı 70,000 KİP (7 €). Biraz fazla gibi gelebilir ancak düzenli, temiz ve görülmesi gereken yerlerden biri olduğunu düşünüyorum. İçeriye girdiğinizde patikayı takip ediyorsunuz. Önce bahçeyi ve bitkileri inceliyorsunuz. Bir taraftan ufak bir dere akıyor, çevreden şelale sesleri geliyor. Kelebek bahçesinde ise rehber sizi karşılıyor ve kelebekler hakkında bilgi veriyor. Buradaki rehberler de gönüllü olarak çalışıyorlar. Bize kelebekleri anlatan ve sorularımızı sabırla cevaplayan Martin 65 yaşında “Work Away” yoluyla seyahat eden bir Avustralyalı gezgin idi. Bahçede ise sayısız kelebek mevcut. Özellikle kelebeklerin kozalarını incelemek oldukça keyifliydi. Bahçenin ortasında ise ufak bir havuz var. Ayaklarınızı uzatıp ölü derilerinizi havuzun minik ev sahiplerine temizletebilirsiniz.
GECE PAZARI VE EL İŞİ ATÖLYELERİ
Yukarıda bahsetmiştim; Luang Prabang’da en çok hoşumuza giden şey yerlilerin ellerinden çıkan el işi ürünlerdi. Başkent Vientiane dahi bir çok gece pazarında satılan ürünler genelde toplu üretim ve ithalken Luang Prabang’da durum neyse ki iç açıcı; Yerel kağıt yapımından, kıyafet boyamaya, tekstil ürünlerinden, takı yapımına kadar bir çok ürün çevredeki atölyelerden geliyor. Bu kasabadaki bir günümüzü ise çevredeki el işi ürünler üreten atölyeleri gezmeye ayırdık. Çok uzak değil, Mekong nehrinin karşı yakasına geçmeden, Kahn nehrinin üzerindeki Eski Köprü’yü aşarak kasabanın hemen kuzey batısına doğru yapacağınız yarım saatlik bir yürüyüş ile sizler de bu atölyeleri gezebilir, el işi ürünler hangi ellerden ne tür yöntemlerle çıkarılıyor inceleyebilirsiniz. Bir çok atölye aynı yol üzerinde sağlı sollu yer almakta. Aşağıda vereceğim harita ekran görüntüsü, ziyaret ettiğimiz bu atölyelerin bulunduğu bölgeyi bulmanıza yardımcı olacaktır.
Laos Maceramız İle İlgili Diğer Yazılarımıza Göz At:
Laos Vizesini 15 Dakikada Nasıl Aldım?
Bölüm 1: Tayland’dan Huay Xai’ye Yolculuk
Bölüm 2: Mekon Nehri Üzerinde İki Günlük Yolculuk
Bölüm 4: Laos’un Parti Kenti Vang Vieng Ziyaretimiz
Bölüm 5: Laos’un Başkenti Vientiane Günlükleri
Bölüm 6: Laos Tropik Ormanlarında İki Günlük Yürüyüş
